Ажиллах хугацаанд анх удаа аялалаар явах боломж олдсон юм. Урьд нь ажлын шугамаар хөдөө орон нутагт аялаж амарангаа ажилаа амжуулаад ирдэг байсан бол энэ удаад Хятадын нийслэл Бээжин, мөн Өвөр Монголын нийслэл Хөх хотоор зам зуур аялах боломж олдсонд үнэхээр сайхан хэрэг байлаа. Анх удаа болоод ч тэр үү үзсэн харсан бүхэн сонин содон л санагдсан заримдаа Монголынхоо хөгжилтэй харицуулахад өөрсдийгөө голомоор санагдсан.
Ажлын маань хэдтэй хамт аялалын групп болох нийт 27 аялагчид, 2 хөтөч жолоочтойгоо нийлээд 30-лаа замд гарсан юм. Зам зуур аялалын хөгжилтэй, содон зүйлээр дүүрэн байлаа.Аялагчид хоорондоо монетоо зохиож, бидний зорилго нэг хэсэгтээ л монетоодоо юу өгөх үү? гэсэн хүмүүс их байлаа. Энэ нь ч заримдаа өдөр нь үзэж харж дуусаад буудалдаа юу хийхээ мэдэхгүй хэвтэж байсанаас илүү дээр хөгжилтэй байлаа. Бээжин орохоосоо өмнө Хөх хотоос гарах замдаа энэ үйл ажиллагаа дуусгах ёстой байлаа. Мөн аялалын замд хүн бүр өөрсдийгөө танилцуулж авьяасаа харуулж харин би гэдэг хүн байгууллагаа сурталчиллах нь эрхэм байсан юм.
Аялалын явц ийм нэг иймэрхүү байсаан. Харин үзсэн харсан зүйлээ тунгааж бодсоноо бичихэд хөрш зэргэлдээ Хятадын нутгаар аялах нэг бодлын энэ улс үндэстэн яагаад Дэлхийн эдийн засагт тэргүүлж, яагаад манайхан эндээс бүх зүйлээ худалдаж аваад байгаа , Энэ улсийг үзэн ядаад байгаа талаар бодит байдал дээр хараад эрэгцүүлэхийг хичээж байсан. Мэдээж хэд хоног өнгөц хараад яаж дүгнэлтэнд хүрж чадах билээ.
Гэхдээ өнгөц ч гэсэн харахад бид үнэхээр залхуу, тэр тусмаа залуус бид хэтэрхий залхуу санагдсан. Хятадууд ажилд шоргоолж мэт зүтгэж, цаг хором бүрийг алдахгүйг хичээдэг нь харагдсан. Гэхдээ Хятадуудыг магтах гэсэнгүй харин суралцах зүйл байгааг л өөртөө сануулах гэсэн юм. Хүмүүс нь харахад нэг л хүйтэн харагдах бөгөөд залуус нь арай л гайгүй харагдасан ч инээхээр заримийхан шүд үнэхээр муухай, идэж ууж байгаа зүйлээс нь юм уу , амьдарч буй газар нутгаас нь шалтгаалж байна уу үнэхээр мэдсэнгүй. За тэр ч яахав эхлээд гудамжаар нь явахад муухай үнэр хаа сайгүй тааралддаг. Сүүлд нь энэ үнэр байтугай хоолонд нь дассаж эхэлдэг юм байна лээ. Хүн гэдэг амьдрах орчиндоо дассан зохицон гэдэг үнэхээр үнэн юм. Зарим аялагчидийг харахаар хоолоо эхлээд үнэрлэж үзэж байгаа нь инээдэмтэй санагддаг байлаа.
Өвөр Монголын музейгээр ороход барилга байгууламж, орчины хувьд үнэхээр манайхаас хол дээр байсан бөгөөд үзвэрийн хувьд манайхийг гүйцэхгүй санагдсан. Музей рүү ороход гадны дотны жуулчин гэлтгүй үнэгүй үзэх төдийгүй камер авч орж болдог манай музейгээс нэлээн чөлөөтэй үйлчилгээтэй нь үнэхээр таалагдсан. Цаг давчуу болохоор хальт шахуу ороод гарлаа. Цааш нь 2008 оны Бээжингийн Олимп болсон Төмрөөр хийсэн (төмөр элемент бүр нь 1000 тн жинтэй), 67 метр голчтой “Шувууны үүр” Биднийг очиход дотор ямар нэгэн үйл ажиллагаа байхгүй болохоор оруулах боломжгүй гаднаас харах л боломжтой гэж хэлсэн нь харамсалтай. Шувууны үүрний хажууд хааш хаашаагаа дөрвөлжин "Усан шоо" гэх Бээжингийн Олимпийн үеэр усан төрлийн тэмцээн зохиогдсон цэнгэлдэх хажуухад нь харагдана. Усан спортын төв нь нарны гэрэлд хөвж буй мөс мэт харагдах бөгөөд салхинд найган хөдөлөж байх юм.
Үүнийг барилгын гадаргыг бүрдүүлэгч 3000 агаарын дэрийн тусламжтайгаар шийджээ. Усан шооны урт ба өргөн нь 170 м, өндөр нь 30 м.
Үүнийг Гадаадад суугаа Хятадын иргэдийн санаачлага хөрөнгөөр бүтээсэн гэж ярих нь Хятадууд эх орноо гэсэн үзэлтэй нь юм байна гэсэн бодол төрсөн.
Үүнээс гадна Дэлхийн хамгийн том талбай болох Тян Мэний талбайд очиж үзлээ. Миний мэдэхээр түүхэнд 1989 онд энэ талбайд бослого гаргасан оюутнуудыг олноор нь хомроглон устгасан гэдэг.
Өдрийн цайндаа орчоод дильфений тоглолт, зааны тоглолт үзсэн юм. Зааны хувьд их өрөвдөлтэй амьтан мэт санагдсан. Номхон дөлгөөн нүдэн яасан ч хөөрхөн юм. Эзэнийхээ үйлдэл бүрийг дуурайж, хүн бүрийг хошуун дээрээ суулгаад зураг авхуулж мөнгө олох юм.
Энд бүх зүйл үнэтэй гадны жуулчидаас аль болох мөнгө салгах гэж л оролдох юм. Зүгээр явж байтал зураг дарчаад түлхүүрний оосоронд хувилаад аваад ирнэ. Заан дээр суулгаад зэрэг дарвал мөнгө, заанд гадил хүртэл мөнгөөр авч өгөх болох юм. Үнэ мөнгөн дээр ч хотоосонгүй өөрсдтэйгээ харьцуулахад л манайхан чинь юу ч байсан сайн хүмүүс болж үнэгүй өгдөг хүмүүс шүү дээ. Ийм жаахан зүйлийг ч мөнгө болгодог хүмүүс биднээс хөгжил дэвшилээр тэргүүлэх нь тодорхой байхдаа гэ бодогдов.
Дильфиний тоглолт үнэхээр сэтгэл хөдөлгөм юм. Тийм чадамгай сурагсан нь гайхалтай.
Усан доторхи аккуримийг харин төсөөлж байсанаас сэтгэлд хүрсэнгүй. Нэлэнхүйд нь усан аккуримд далайн амьтадыг харах юм байх гэж бодтол миний бодсон өөр байжээ. Энэ нь Хуурай газрын аккуримм болохоор том том аккуриммийг байршуулсан байлаа. Гэхдээ л Монголд маань ийм зүйл ч байхгүй шүү дээ.
Маргааш өглөө нь амьтаны хүрээлэн үзэхээр хөдөллөө. Бид очиход өглөөгүүр ихэнхи амьтад нойрмогдуу байсан бөгөөд бүр арслан ирвэс нь хүртэл унтаж байсантаа таараад урам хугарсаан. Харин үзэхэд хөгжилтэй амьтан чинь сармагчин байсийм .Тэр ямар төрлийхэн байсаныг мэдсэнгүй. Маш олон сармагчин дотроос нэг жижиг сармагчин бидний өмнө өсөрч дэвэхцэж, тоглож өгч байлаа. Бас "Оронг" гээд нэлээн нуруулаг урт эвэртэй, миний мэдэхээр бугатай адилхан ч цоохордуу энэ амьтан их сүрлэг цог золбоотой харагдсан юм.
Орой нь бид хэд Бээжингийн захаар явлаа. Энэ худалдаа ядармаар бас хөгжилтэй ч юм шиг мэдэхгүй заримд нь Хөтөч сануулж зааж өгч байсан бөгөөд би бол энэ тухай сонсож байсан ч ийм цаг үрсэн нэг бодлын сэтгэл ханамжтай худалдаа гэдгийн өөрийн биеэр мэдлээ.
1000 Юаны бараа 20, 30 юань хүртэл буух юм мэдээж та хэр их чадвартай наймаачин бэ гэдгээс шалтгаалан. Мэдээж сайн ярьж чадвал хямд авж чадах бөгөөд муухан ярьвал энд байгаа үнээс нь хэт өндөр ч худалдан аваж ч болох юм.
